توسعه سبز در ایران

اهمیت توسعه سبز در ایران

توسعه سبز به معنای تحقق یک تعادل پایدار بین بهره‌برداری از منابع و حفظ محیط‌زیست است. این رویکرد نه تنها به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک می‌کند بلکه به توسعه پایدار جامعه و اقتصاد نیز خدمت می‌کند. در زیر به جوانب مختلف اهمیت توسعه سبز در ایران و جزئیات بیشتری خواهیم پرداخت.

۱. معضلات زیست‌محیطی

ایران با مشکلات جدی زیست‌محیطی روبروست که برخی از آن‌ها ناشی از تغییرات اقلیمی و بعضی دیگر ناشی از برداشت‌های بی‌رویه از منابع طبیعی است.

• آلودگی هوا: طبق گزارش‌ها، ۲۵ شهر ایران در زمره شهرهای آلوده دنیا قرار دارند. شهرهایی مانند تهران، اصفهان و اهواز به دلیل صنایع سنگین، ترافیک و عدم توجه به استانداردهای زیست‌محیطی با بحران آلودگی مواجه هستند.
• کمبود آب: بر اساس آمارها، ۵۵ درصد از کشور ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک واقع شده است. کاهش بارش‌ها و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی باعث شده است تا بحران کم‌آبی به یکی از جدی‌ترین چالش‌های کشور تبدیل شود. مثلاً در استان سیستان و بلوچستان، به دنبال حذف تدریجی تالاب‌ها و خشک شدن آن‌ها، وضعیت معیشتی مردم این منطقه به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است.

۲. توسعه سبز و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی

ایران و منابع نفتی: ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت، تاکنون به شدت به این منبع انرژی وابسته بوده است. اما این وابستگی باعث ایجاد آلودگی و تغییرات اقلیمی شده است.

• کاهش آلودگی با انرژی‌های تجدیدپذیر: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی، زمین گرمایی و … در ایران می‌تواند به کاهش آلودگی و بهبود کیفیت هوا کمک کند. ایران با میانگین روزهای آفتابی بالا می‌تواند از منبع خورشیدی بهره‌برداری کند. مثلاً پروژه‌های انرژی خورشیدی در استان یزد نشان داده‌اند که می‌توانند تا ۲۵۰۰ مگاوات انرژی تولید کنند.

۳. توسعه سبز و تقویت کشاورزی پایدار

کشاورزی و منابع آب: در کشاورزی ایران، روش‌های سنتی و استفاده بی‌رویه از کود و سموم شیمیایی باعث آسیب به خاک و کمبود آب شده است.

• کشاورزی ارگانیک: ترویج کشاورزی ارگانیک می‌تواند به کشت محصولات با کیفیت‌تر و کاهش آلودگی زمین کمک کند. برای مثال، در برخی مناطق شمالی ایران، کشاورزان شروع به استفاده از روش‌های ارگانیک کرده‌اند که نه تنها سلامت محیط‌زیست را حفظ کرده بلکه درآمدشان را نیز افزایش داده است.

در مورد مفهوم توسعه سبز یا سرمایه گذاری سبز بیشتر بخوانید.

۴. توسعه سبز و بهبود کیفیت زندگی

تأثیر بر سلامت عمومی: آلودگی هوا و محیط می‌تواند عواقب جدی برای سلامت عمومی داشته باشد.

• فضای سبز: توسعه سبز شامل ایجاد فضاهای سبز در شهرهاست که باعث کاهش آلودگی و بهبود کیفیت زندگی می‌شود. به عنوان مثال، پروژه‌های پارک‌سازی در تهران، مانند پارک ملت، پارک لاله  و پارک جمشیدیه، به مردم این امکان را می‌دهد تا در فضایی سالم و طبیعی استراحت کنند.

۵. افزایش مشارکت اجتماعی

نقش جامعه در توسعه سبز: برای تحقق توسعه سبز، نیاز است تا افراد جامعه در این فرآیند مشارکت فعال داشته باشند.

• آموزش و آگاهی: برنامه‌های آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی درباره مسائل زیست‌محیطی کمک کند. مثلاً، برنامه‌هایی که در برخی از دانشگاه‌های تهران به منظور آموزش دانشجویان در مورد اثرات محیط‌زیستی راه‌اندازی شده‌اند، می‌توانند نسل جوان را به سمت ایجاد تغییرات مثبت هدایت کنند.

۶. ایجاد فرصت‌های شغلی

توسعه پایدار و اشتغال: توسعه سبز به معنای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در زمینه صنایع سبز و پایدار است.

• صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر: با شکل‌گیری صنایع مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر، فرصت‌های شغلی جدید برای مهندسان و کارگران آموزش‌دیده فراهم می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند تا ۲۰۰ هزار شغل جدید ایجاد کند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، توسعه سبز نه تنها به حل چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی ایران کمک می‌کند بلکه به بهبود کیفیت زندگی و افزایش مشارکت جامعه نیز منجر می‌شود. با توجه به منابع غنی و ظرفیت‌های بالای ایران، اتخاذ سیاست‌های سبز و پایدار می‌تواند کشور را به سمتی هدایت کند که هم به نفع مردم و هم به نفع محیط زیست باشد. به همین دلیل، توجه به توسعه سبز باید یک اولویت اساسی در برنامه‌های توسعه‌ای کشور قرار گیرد.

در مورد توسعه مالی سبز بیشتر بخوانید.