دلیل اصلی قطع شدن برق در ایران چیست؟

مقدمه

کشور ایران یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان انرژی در خاورمیانه است. اقتصاد ایران به شدت وابسته به انرژی است، به طور ویژه وابسته به سوخت های فسیلی (نفت و گاز) است. این امر باعث شده است که تولید برق در ایران نیز وابسته به سوخت های فسیلی (گاز و یا مازت) باشد. در این میان یک سوال مهم ذهن ما را به خود مشغول می کند. چرا ما بدون مازت و یا گاز کافی دچار مشکل در تولید برق می شویم؟ و دلیل قطع شدن  مداوم و منظم برق چیست؟

سهم انواع تکنولوژی ها در سبد برق ایران

در جواب باید گفت که سبد برق تولیدی در کشور ما بیش از حد به نیروگاه های حرارتی (که با گاز یا مازت کار می کنند) وابسته است. حدود 92 درصد برق در ایران توسط نیروگاه های حرارتی تولید می شود. حدود 5 درصد توسط نیروگاه های برق آبی، حدود 2 درصد توسط نیروگاه اتمی و ما بقی که کمتر از 1 درصد است توسط نیروگاه های بادی و خورشیدی تولید می شود.

اما این در حالی است که ایران یکی از کشور های با پتانسیل بالا برای تولید انرژی خورشیدی و بادی است و حتی جای خالی نیروگاه های زمین-گرمایی نیز دیده می شود.

در واقع، سبد برق ایران می توانست خیلی متنوع باشد و فقط به نیروگاه های حرارتی وابسته نباشد. این یعنی اگر هر اتفاق ریز و درشت برای نیروگاه های حرارتی در ایران بیافتد، تامین برق با مشکل مواجه خواهد شد و عملا ریسک (خطر نرسیدن به اهداف مورد نظر) سبد برق ایران بسیار بالا است.

ارتباط تولید برق و محیط زیست

از طرفی دیگر با افزایش حساسیت ها به مسائل محیط زیستی از جمله مصرف بالای آب در نیروگاه های حرارتی و مخصوصا مصرف مازت در این نوع از نیروگاه ها که آلایندگی بسیار بالایی دارد باعث شده است که تصمیم گیران اقدام به قطع مصرف مازت نموده و ترجیح دهند که کشور شاهد قطعی های منظم برق باشد. البته این امر بدون چالش نیست و با اثر گذاری بر صنایع تولیدی و حتی کاهش رفاه اجتماعی منجر به نارضایتی از سوی مردم باشد.

در مورد دلایل قطعی برق در ایران بیشتر بخوانید.

راه حل مشکل برق چیست؟

حال یک سوال اساسی در ذهن مردم ایجاد می شود؟ راه حل برون رفت از این مشکل چیست؟ آیا می توان در مدت زمان کوتاهی از مشکل قطع شدن برق عبور کرد؟ در جواب باید گفت خیر. این مشکل در مدت زمان کوتاه به وجود نیامده است که در مدت زمان کوتاه حل شود. با گروه مشاورین آبانفو همراه باشید تا با همدیگر این مشکل پیچیده را بررسی کرده و به سمت یک راه حل پیچیده هدایت شویم.

وابستگی شدید ایران به نیروگاه های حرارتی

گفتیم که مشکل قطعی مکرر برق است چون مصرف مازت را قطع کرده ایم. حتی به احتمال زیاد در زمستان سرد به دلیل عدم تامین نیاز به گاز نیروگاه های حرارتی مشکل قطعی برق بیشتر هم بشود. این مشکل برگرفته از وابستگی ایران به نیروگاه های حرارتی است که حدود 92 درصد از سبد برق کشور را در اختیار دارند. پس راه حل اصلی برای این مشکل پیچیده را باید در ارتقاء، متنوع سازی و بهینه نمودن سبد برق ایران جست و جو کرد.

شاید در نگاه اول بگویید که این راه حل بسیار پیچیده و مستلزم هزینه بسیار بالایی است. اما باید به این نکته توجه نمود که ساخت همین نیروگاه های حرارتی هم برای کشور کم هزینه نبوده است و بودجه کلانی برای ساخت، بهره برداری و نگهداری از این نیروگاه ها تخصیص داده شده است. بله، مشکل پیچیده و در طول مدت زمان طولانی بوجود آمده است و راه حل آن نیز باید پیچیده، جامع و در طول زمان پیاده سازی شود.

نتیجه گیری

در کلام آخر باید گفت یک مشکل پیچیده، همواره باید با یک راه حل پیچیده تلفیقی بر طرف شود. وگرنه راه حل های ساده و زودبازده، خود باعث ایجاد مشکلات در بخش های دیگر و تحمیل هزینه های زیاد دیگری به سایر بخش ها خواهد شد. مدیران و تصمیم گیران در بخش برق کشور باید تلاش نمایند تا سرمایه گذاران را به سمت احداث نیروگاه های برق تجدید پذیر سوق دهند. افزایش تعرفه خرید برق تجدید پذیر تنها می تواند یکی از مشوق های این صنعت باشد.

وزارت نیرو و به طور ویژه سازمان انرژی های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) باید به نحوی صاحبان صنایع بزرگ را علاقه مند نمایند تا اولین قدم ها را در ارتقاء سبد انرژی کشور بردارند. این کار می تواند با ساخت نیروگاه های خورشیدی و تامین برق کارخانه خود باشد و یا سرمایه گذاری در ساخت نیروگاه های بادی و یا زمین-گرمایی باشد. بدین شکل با متنوع سازی سبد برق ایران و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی مانند گاز و مازت شاید ایران بتواند در 10 سال آینده بر مشکل قطعی برق فائق آید.

مقاله ای در خصوص مقایسه سبد برق کشورهای خاورمیانه و ارتقاء سبد برق ایران بخوانید.

برای مشاهده مقاله کلیک نمایید.